قالب آرماتور بندی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
آرماتوربندی یا الماتوربندی (Reinforcement) به معنای استفاده از مصالح مقاوم به کشش مانند میلگرد فولادی در بتن به منظور افزایش مقاومت به نیروهای کششی است. این مصالح فولادی به عنوان آرماتور شناخته می‌شوند و در سازه‌ها به‌طور معمول در قالب بتن قرار می‌گیرند. هدف از آرماتوربندی، افزایش قدرت کشش بتن و جلوگیری از ترکیدگی ناشی از نیروهای کششی است. این کار باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه می‌شود و از ترک خوردن یا تخریب ناشی از نیروهای کششی جلوگیری می‌کند. قالب آرماتور بندی ساختاری است که در فرآیند آرماتور بندی نقش مهمی ایفا می‌کند. در ادامه، درباره انواع آن، ویژگی‌ها و قیمت به طور کامل توضیح می‌دهیم.
قالب آرماتور بندی چیست؟
قالب آرماتوربندی (Formwork or Shuttering) یک ساختار موقت است که برای شکل دادن به بتن تا زمانی که سخت شود، بکار می‌رود. از جمله مصالح استفاده‌شده در قالب آرماتوربندی می‌توان به چوب، فولاد یا مواد پلاستیکی اشاره کرد.
قالب آرماتور بندی به شکل‌ها و ابعاد مختلفی طراحی می‌شود و بسته به نوع و اندازه‌ی سازه، نیازهای خاصی دارد. این قالب‌ها معمولا به صورت مشبک یا مستطیلی با گره‌های معین برای نگه‌داشتن آرماتورها طراحی می‌شوند.
وظایف قالب‌های آرماتوربندی
در بیان دقیق‌تر قالب آرماتوربندی، یک چارچوب است که برای نگه داشتن میلگردها در جای خود در هنگام بتن ریزی استفاده می‌شود. این قالب‌ها درکنار تقویت سازه دربرابر نیروهای وارده از سمت بارهای خارجی مانند زلزله، وظایف مهمی را در ساخت و ساز بتنی ایفا می‌کنند، از جمله:
- نگه داشتن میلگردها در جای خود: قالب‌ها میلگردها را در موقعیت صحیح خود نگه می‌دارند تا بتن بتواند به طور یکنواخت در اطراف آنها ریخته شود.
- کنترل ضخامت بتن: قالب‌ها ضخامت بتن را در تمام قسمت‌ها یکسان نگه می‌دارند.
- جلوگیری از نشت بتن: قالب‌ها از نشت بتن به خارج از محدوده مورد نظر جلوگیری می‌کنند.
- جلوگیری از ترک خوردن: آرماتورهای قرار داده شده در بتن مانع از ترک خوردن آن می‌شوند.
- تسهیل در انجام اتصالات: قالب آرماتوربندی در تسهیل انجام اتصالات مختلف سازه نقش دارد و با ترتیب منظم آرماتورها، اتصالات بهتری را فراهم می‌کند.
- تعیین شکل نهایی بتن: قالب آرماتوربندی نقش مهمی در تعیین شکل نهایی بتن دارد و از ایجاد ترک و خرابی‌های احتمالی جلوگیری می‌کند. درواقع قالب‌ها به بتن شکل و اندازه مورد نظر را می‌دهند.
در کل، قالب آرماتوربندی جزئی اساسی از فرآیند ساخت سازه‌ها است که به مقاومت و پایداری سازه کمک می‌کند.
مشخصات فنی قالب‌های آرماتوربندی
مشخصات فنی قالب آرماتور بندی می‌تواند بسته به شکل‌ها و ابعاد مختلف آن و با توجه به نیازهای خاص هر پروژه متغیر باشد. اما معمولا در طراحی و استفاده از قالب آرماتوربندی، به برخی از مشخصات و اطلاعات زیر توجه می‌شود:
مقاومت و استحکام: قالب‌ها باید به اندازه کافی قوی باشند تا بتوانند وزن بتن و میلگردها را تحمل کنند. این مقاومت باید در برابر فشار و ضربه بالا باشد.
ضخامت: ضخامت قالب باید با توجه به ضخامت بتن مورد نظر انتخاب شود. ضخامت معمول قالب‌ها بین ۲ تا ۳ میلی‌متر است.
جنس: قالب‌ها از جنس‌های مختلفی مانند فولاد، آلومینیوم، پلاستیک و چوب ساخته می‌شوند. در این بین قالب‌های فولادی رایج‌ترین نوع قالب هستند و برای پروژه‌های بزرگ و سنگین مناسبند. قالب‌های آلومینیومی سبک تر از قالب‌های فولادی‌اند و برای پروژه‌های کوچکتر بکار می‌روند. قالب‌های پلاستیکی و چوبی نیز ارزان قیمت بوده، اما مقاومت و عمر کمتری دارند.
سطح: سطح قالب‌ها باید صاف و صیقلی باشد تا بتن نهایی دارای سطحی صاف و یکدست باشد. همچنین این سطح باید عاری از هرگونه زنگ زدگی، سوراخ و یا ترک باشد.
قابلیت تنظیم: قالب‌ها باید به گونه‌ای باشند که بتوان آنها را به راحتی تنظیم کرد و به ابعاد و اندازه مورد نظر درآورد.
قابلیت جابجایی: قالب‌ها باید به گونه‌ای باشند که بتوان آنها را به راحتی جابجا و از یک مکان به مکان دیگر منتقل کرد.
ایمنی: قالب‌ها باید به گونه‌ای باشند که از نظر ایمنی برای کارگران و افراد حاضر در محل کار بی‌خطر باشند.
این مشخصات فنی به منظور اطمینان از اجرای صحیح و مطابق با نیازهای طراحی و استانداردهای مربوط به سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر موارد ذکر شده، قالب آرماتور بندی باید دارای مشخصات فنی دیگری نیز باشد که به نوع قالب و کاربرد آن بستگی دارد.
منبع: https://modernsazan.com/reinforcement-template/
